Tahemza n tazwara d taggara

 Tira n yismawen ilan tahemza n Taεrabt "ء":

Ger wuguren i nezmer ad d-nemlil di tira, yella win yerzan afunim "ء"  i yellan di tutlayt taεrabt maca ur t-nettaf ara di tutlayt-nneɣ. Imesli-a, isem-is tahemza - الهمزة.  Acḥal d amdan i yettnadin ɣef "tifrat"! Acḥal d aselmad n Tmaziɣt i d-yettafen iman-is di tegnit tukmirt, yettḥar kan amek ara yaru ismawen yecban "فؤاد  neɣ وفاء"! Wid ilan aswir di tutlayt taεrabt, ssnen belli tahemza, tettrus ɣef yiwen seg yisɣimen "ي ـ و ـ ا" neɣ srid ɣef ujerriḍ. S wakka, nettaf-itt tura: أ ـ ؤ ـئ neɣ ء. Akken teẓram, di tutlayt taεrabt, llan yilugan yerzan tira n themza "ء". Imi nla "taluft" i yettraǧun seg-neɣ tifrat, ad d-nehreg seg-sen, ayen iwumi tesra tutlayt-nneɣ, Tamaziɣt. Di tilawt, ugur, yettilii ladɣa di tlemmast n yismawen. Aql-i dɣa, ad d-ssnekdeɣ isumar i yemmalen amek i yessefk ad nettaru tahemza-a.  Ha-ten-aya:

TAHEMZA N TLEMMAST:

 1. Tahemza yettarun di Taεrabt ɣef usɣim "y" - ئ , ad tt-nettaru di Tmaziɣt s uzgen-aɣri "y". Imedyaten:

Rayid رائد, Tayir ثائر, Ɛayca عائشة, Wayil وائيل, Israyil اسرائيل, Israyili اسرائيلي.  Mixayil ميخائيل.

 2. Tahemza yettarun di Taεrabt ɣef usɣim "w" - ؤ, ad tt-nettaru di Tmaziɣt s uzgen-aɣri "w". Imedyaten:

Fuwad فؤاد, Ruwam رؤام, Ɛebd Lmuwmen عبد المؤمن, Rawuf رؤوف, Dawub دؤوب.

 3. Tahemza yettarun di Taεrabt ɣef usɣim (ا) - أ + إ, ad tt-nettaru daɣen (am tis 2) di Tmaziɣt s uzgen-aɣri "y". Amedya:

 1. Di tilawt, tahemza n tazwara, ulac deg-s ugur imi temmal srid tiɣri: a=أ, i=إ u=أ. Nettaru: Islam إسلام, Usama أسامة, Anisa أنيسة.

 2. Tahemza n taggara ɣef ujerriḍ di Taεrabt, tɣelli maḍi (tettwakkas) di Tmaziɣt. Nettaru: Wafa وفاء, Baha بهاء, Baha Ddin بهاء الدين, Xansa خنساء, Bayda بيداء, Tara ثراء, Lamya لمياء, Tana ثناء, Ḍiya ضياء, Ɛala علاء.

Tamawt:

Di tmeslayt n yal ass, yella Ɛebd Lmumen deg wadeg n Ɛebd Lmuwmen akked Ɛica deg wadeg n Ɛayca.

Ssarameɣ ad iliɣ fkiɣ-d tifrat i wugur.

Ameskar: Sadeq BENDALI.