Tiɣri tamezwarut n yismawen:
Deg usenfel n yisem seg wasuf ɣer usget, yettili ubeddel di teɣri tamezwarut. Ay-a yerza amalay akken yerza unti. S umata, tiɣri tamezwarut yettilin d "a, i, u" deg usget, tettɣimi akken tella neɣ tettuɣal d "i" ma tuɣ-itt d "a, u" deg wasuf. Talɣiwin d ti: a/i, i/i, a/a, u/u. Ha-ten-a kra n yimedyaten:
a/i:
Amalay: asaru/isura, aḍebsi/iḍebsiyen.
Unti: tasarut/tisura, taḍebsit/tiḍebsiyin.
i/i:
Amalay: ilef/ilfan, iɣzer/iɣezran
Unti: tileft/tilfatin, tiɣzert/tiɣezratin
a/a:
Amalay: addad/addaden, ayyur/ayyuren
Unti: tarda/tardiwin, tazzla/tazzliwin
u/u:
Amalay: ul/ulawen, ugur/uguren
Unti: turet/turin, tuɣmest/tuɣmas
Tamawt:
Kra n yismawen ffɣen i ulugen, ur t-ttḍafaren ara; daymi nettaf kra n talɣiwin d timaẓlayin, akka:
- a/u: ass/ussan, tallest/tullas
- i/a: icc/acciwen, ticcert/tuccar
- i/u: iḍ/uḍan
Asileɣ n usget yettili-d:
1. s tehrayt (di taggara ...n), md: axxam/ixxamen.
2. s temlellit, md: asafu/isufa, asefru/isefra.
3. s temlellit d tehrayt, di snat, md: azger/izgaren, tameɣra/timeɣriwin.
4. D amaẓlay, yeffeɣ i ulugen, md: icc/acciwen, taddart/tuddar.
Tamawt 1:
Ugur n teɣri tamezwarut, ilaq ad t-nmuqel iman-is kan si tazwara. Ha-t-a wamek i d-yewwi ad tili teɣri tamezwarut ma tella talɣa n usileɣ n usget teḍfer alugen (1+2+3):
- Tiɣri tamezwarut, ur tettbeddil ara, tettɣimi akken tella, md: isli/islan (i/i), ul/ulawen (u/u), addad/addaden (a/a).
- Tiɣri tamezwarut, tettbeddil, md: anelmad/inelmaden (a/i) - "a" n wasuf, yettuɣal d "i" deg usget.
Tamawt 2:
Asget, melmi yettili d amaẓlay? Mi ara tili truẓi di teɣri tamezwarut.
G.M: Sya ɣer zdat, ad d-zziɣ ɣer talɣiwin n usget s usilqey.
Sadaq Bendali
https://sadbendali.blogspot.com/2021/01/asile-n-usget.html
Commentaires
Enregistrer un commentaire