Tadiwennit akked umaru aneɣmas Ɛmer Tafat

Tadiwennit akked Ɛmer Tafat
Ɛmer Tafat d yiwen n umdan  i iḥemmlen tutlayt-is, idles d tnaṣlit. D amedyaz, d bab n wawal,  d aneɣmas, d ameɣnas. Si temẓi-s ar assa, yezga iqeddec ɣef tutlayt d yedles n weɣrif-is. Ha-tent-a tririyin-is ɣef yisestan i as-tefka massa Cebbiri:

Tutlayt-inu: Acimi tsemmaḍ iman-ik Ɛmer Tafat?

Ɛmer Tafat: Mačči d nekk i isemman i yiman-iw Tafat, maca akka i d-ufiɣ isem-iw ɣer yimarawen-iw. Isem n twacult-iw * Tafat *, tettwassen di taddart  n Yizarazen, taɣiwant n Tmizar.

Tutlayt-inu: Ḥku-aɣ-d ɣef umecwar-ik d yedles, melmi d wamek tebdiḍ?

Ɛmer Tafat: Amecwar-iw, simmal yettimɣur, simmal yettibεid i tmuɣli. Mi ara sikdeɣ ansi i d-εeddaɣ, yettban-iyi-d yebεed. Tikwal tettuɣ kra n tɣawsiwin mehleɣ...  kkreɣ-d ufiɣ-d iman-iw ttɣamaɣ d yimɣaren n taddart, leqḍeɣ-d ɣur-sen tamusni, lemdeɣ ɣur-sen amek ttfessilen Taqbaylit. 

Syin, zziɣ ɣer tɣuri n yedlisen s Tefransist ulac adlis ur iyi-d-yuɣ ara baba. Γriɣ idlisen n Dda Lmulud, Mulud Ferεun, ladɣa wid yettwarun s Teqbaylit ; Si Muḥend, isefra n Leqbayel...dɣa wigi werǧin i asen-ṭṭaxreɣ armi ssazzaleɣ taɣuri-nsen am waman. Uɣalen-iyi d imeddukal n yal ass, din i iyi-tudef tmedyazt allaɣ-iw.

Tutlayt-inu: Gar tira n tmedyazt d tesrit, anida tettafeḍ iman-ik?

Ɛmer Tafat: Ttafeɣ iman-iw deg-sent di snat, acu kan ur tent-mehleɣ ara ɣef tikkelt; ttasent-d ɣur-i s nnuba. Mi d-isuḍ waḍu n tmedyazt, ad yi-tafeḍ ssefrayeɣ, mi d-isuḍ waḍu n tesrit ur ḥebbseɣ ara tira. Tiɣawsiwin-a, di snat ḥemmlent ad ffɣent ɣer uzayez, ticki tettaruḍ, tessuffuɣeḍ-d ad d-rnunt tiyaḍ. Ma qqiment kan, asariǧ-nni n tira ad yeḥbes…

Tutlayt-inu: Tcuddeḍ mliḥ ɣer tmedyazt taqburt, acuɣer?

Ɛmer Tafat: S tidet uriɣ tizrawin ɣef kra n  yimedyazen iqburen, yecban Yusef Uqasi, Beɣdad n taddart-nneɣ akked Si Muḥend. Tizrawin-a ffɣent-d yakan deg yiɣmisen d tesɣunin n yiseggasen yezrin. Ɛawdeɣ-asent-id deg ublug-inu… 

Yewwi-d fell-aneɣ ad d-nejmeε tasekla taqburt, ad tt-nerr di texzant n tsekla, ad d-yas wass ad tenfeε, Akken yenna Ṭaher Ǧaεuṭ, ad fell-as yeεfu Rebbi deg usentel-a deg useggas n 90 "yal taddart tesεa amedyaz zik, yewwi-d fell-aɣ ad d-nerr tasekla taqdimt i aɣ-iruḥen. Iwata yal win yettnadin, ad d-yejmeε isefra iqburen n taddart-is".

Tutlayt-inu: Neẓra tesεiḍ iblugen n Tmaziɣt,  amek i ten-tseddayeḍ ?

Ɛmer Tafat: Γur-i iblugen n Tmaziɣt, wid yellan : Tamazight ass-a (di blogger), idles-iw (blog 4 ever), tasuta (canablog) rnu amaṭṭaf n youtoube, d usebtar n facebook. Iblugen-agi, cubaɣ-ten ɣer tesɣunin, yal yiwen s yisental-ines. Timsal rzant anadi deg ttawilat n internet, simmal tettnadiḍ ad d-ldint tewwura. Ḥemmleɣ ad geɣ i Tmaziɣt ablug i ifazen, ara tt-id-yesbanen.

Tutlayt-inu: Ɛmer Tadat, d ameɣnas, d aneɣmas. Amek i ak-tεawen tɣamsa di leqdic adelsan?

Amar Tafat zdat n uselkim
Ɛmer Tafat: Tidet kan d taɣamsa i iyi-ikemmlen ad snerniɣ di tira s umata. I wakken amyaru ad yili yekmel, yewwi-d ad yizmir ad yaru deg yiɣmisen d tesɣunin.  Uriɣ di ddeqs n tesɣunin ; Izen n Umaziɣ, Tafuɣalt...akken uriɣ deg uɣmis Tamurt, le Doir d'Algérie,  Quotidien de Kabylie.

Tutlayt-inu: Acu-ten wuguren i d-temmugreḍ iḍelli d wass-a?

Ɛmer Tafat: Ugur-iw nekk iban, d ugur n tedrimt i usuffeɣ n yedlisen-iw, uriɣ ukkuz (4) n yedlisen mazal ur d-ffiɣen ara. Limmer ad d-ffɣen ahat ad sεun amkan-nsen akken iwata, acku wwin arrazen n warraz n Dda Lmulud At Mεemmer.  Limmer llan wid iḥemmlen nezzeḥ Tamaziɣt,  d wid iweεεan zemren ad aɣ-εiwnen ad ten-id-nessuffeɣ. Imi akka i d-tesbeḥ, ad d-nini kan melmi d-yewweḍ wakud-nsen ad d-ffɣen.

Tutlayt-inu: Mi ara nmuqel tallit n lḥers ɣef Tmaziɣt akked tallit n wass-a, anti axir?

Ɛmer Tafat: Di snat n talliyin sεant azal; tallit n zik 80 d asawen llan aṭas n wid yesεan tabɣest d nnif d argaz neɣ d tameṭṭut.  Ǧuhden s wul d nneyya, sebblen ixfawen-nsen ɣef Tmaziɣt, wwten wwin-d ayen i wumi zemren i tutlayt d yedles. Ur tt-bnin ara ɣef uεebbuḍ, tella tegmat d tdukli, yal amussu ad as-tiniḍ d yiwen. 

Tura diɣ, arrac d tullas Llah Ibarek, yal yiwen acu imehhel i Tmaziɣt. Ddeqs n tɣawsiwin i d-yernan ɣef zik ; ttawilat n tfurmatit, anasiw, iblugen… zemren ad ten-smersen deg usnerni n yedles s sshala.  Acu kan ur d-yewwi ara ad nsers anzel ɣer lmaεun,, iwata ad neḥseb am wakken ass-a i d-nlul. Ilaq ad nmuqel ɣer tutlayin i aɣ-d-yeǧǧan, mačči ɣer tid nif.

Tutlayt-inu: Ddeqs n yedlisen i d-yetteffɣen taggara-a.  Acu twalaḍ deg-sen ?  Wissen ma ddan deg ubrid n yimezwura ? 

Ɛmer Tafat: Γas ulamma lliɣ gar yimezwura i yuran idlisen, xas mazal ur d-ssuffɣeɣ ara. Maca ččiɣ, rwiɣ mi ttwaliɣ tteffɣen-d yedlisen wa deffir wa s tutlayt-nneɣ. Tella kan yiwet n tamawt  nwala txuss deg yedlisen, tteffɣen-d ddeqs ɣef tsekla d uselmed . Ilaq ad d-rnun yedlisen di taɣulin-nniḍen, amezruy d tussna. Wamma d ayen igerrzen s waṭas, ma netbeε-itt akka, ad ten-yeḥrez Rebbi wigi iqeddcen s wul zeddigen d leḥrara .

Tutlayt-inu: Tasuta n wass-a., cudden ɣer yedles d tgemmi?

Ɛmer Tafat: Tasuta n wass-a, ad asen-iniɣ ur iwata ara ad neǧǧ tutlayt d lbur, iwata ad tt-nefres, ad tt-nemhel am wakken nmehhel tibḥirt. Tutlayt d umezruy d aẓar, ur ilaq ara ad ten-nbeddel s kra n tɣawsa, mačči d ayen ara taɣeḍ neɣ ara tezzenzeḍ.  Iwata ad tili tdukli d tallelt gar-aneɣ, tigemmi ad tt-nqader am wakken ttgen wurbiḥen.  Ad nesseḥbiber fell-as, ur tt-nettaǧǧa ara di rraya; aqdim, ad t-nseggem akken ad yicbiḥ, ad as-neg lḥerma d leqder, yal asentel di tgemmi-nneɣ yewwi-d ad t-id-nerr d amaynut.

Tutlayt-inu: Ɣef leḥsab n tmuɣli-inek, acu nxuss s Yimaziɣen?

Ɛmer Tafat: Nxuss tadukli ɣer wayen yelhan. Yal taɣawsa, mi ara d-terzu, ilaq-as umeyyez deg wayen ara aɣ-tenfeε, ur ilaq ara ad nesεu azaylal fell-as.  Ad nmuqel ɣer umezruy s tiṭ yesqerdicen, ad nxeẓẓer imal s tiṭ tamusnawt d tussnant. Ad nili d wid yettesken mačči d wid yessedramen, iwata ad nekkes tura tismin, ddɣel d ccḥani.

Tutlayt-inu: Limmer ad d-yekker Dda Lmulud, acu ara yexdem mi ara d-yaf addad n Tmaziɣt ass-a?

Ɛmer Tafat: Yenna Dda Lmulud deg wawal-is : nekkni nefres-awen annar, kunwi kemmlet-t s yimuhal, gerrzet-t.

Tutlayt-inu: Yella kra n usenfar deg wallaɣ-ik ?

Timlilit d umaru amedyaz Ɛmer Tafat
Ɛmer Tafat: Isenfaren-iw, d idlisen-iw akken ad d-ffɣen s annar amaynut n Tmaziɣt.  Ma d ayen ttaruɣ fessus, ad t-tafem deg yiblugen-iw d usebtar-iw d umaṭṭaf n youtoube. Aqli ad aken-necdeɣ ɣur-sen, ad teɣrem ayen ttaruɣ s umata.

Tutlayt-inu: Acu ara tiniḍ i yilmeẓyen n wass-a i iqeddcen deg uḥric-agi ?

Ɛmer Tafat: Ad asen-iniɣ ad awen-yefk Rebbi tazmert n tzemmurt am urgaz am tmeṭṭut, ayen tmehlem d iseɣ, ur yezmir yiwen ad t-id-yaɣ di ssuq s yedrimen. Ama rrezg-nwen kunwi i d-yemmugren tussna, tesεam allalen s wacu ara tesnernim idles-nneɣ deg wakud-a amaynut.  Γret amezruy akken ad tlemdem tadukli d yiwen yellan gar yimeɣnasen imezwura n Tmaziɣt d tirrugza yesεa ugdud-nneɣ. Kemmlet deg ubrid n tidet, ala awwaḍ ara tawḍem ɣer yiswi .

Tutlayt-inu: Asirem-ik d wawal-ik n taggara?

Ɛmer Tafat: Ssarameɣ aṭas n yisurrifen ɣer sdat i Tmaziɣt,  akka tella ha-tt-an gar yifassen n warraw-is. Xas llan wid i tt-irefden, a wi yufan aɣref azzayri s umata mačči kan kra.  Ssarameɣ ad teṭṭef adeg-is n tidet di tmurt n yimawlan, ad tekcem di tmendawt s sseḥ, akken ur yettizmir yiwen ad as-yessenqes deg wazal-ines.

Tanemmirt tameqqrant i ublug n tutlayt-inu ɣef tdiwennit-agi, ssarameɣ-awen afud igerrzen di leqdic-agi i ifazen.

Tadiwennit, texdem-itt Farida Cebbiri.

https://sadbendali.blogspot.com/2021/04/tadiwennit-akked-umaru-anemas-mer-tafat.html

Commentaires

Enregistrer un commentaire