Aṭas i d-yeqqaren, ttwabnant d tajmilt i yimdanen ummiten at wazal ameqqran am yigelliden inebḍen tigeldiwin timaziɣin yeffɣen ɣef-Yirumanen di talliyin-nni. Yal tazamugt, teṣka s uẓru ɣef yiwen udasil (adda) amkuẓ, simmal tettali s igenni alamma tuleɣ, tga am tqubbet. Yal yiwet si tzamugin n Frenda, tegber yiwet neɣ aṭas texxamin. Tin meqqren akk gar-asent, tla 20. Ger texxamin, llan yizrugen i yettawin ɣur-sent; ma d kra seg-sent lant igadiren (udekkanen i yiɣimi). Ahat, ttwaxedmen i tẓallit. Tiwwura tigensanin (n daxel), zewwqent s kra n talɣiwin timensayin d tfelwiyin yunɣen s tegnatin n ugmar (aṣeyyed) neɣ s yiɣersiwen. Annect-a akk yessenfalay-d ɣef tudert di talliyin n zik.
Imussnawen, nnan-d d akken d tigi i d tizamugin tineggura i yemmuggen send anekcum n Waεraben d tneslemt ɣer Tmazɣa. Tiqubbtin timeqqranin nniḍen, akk zwarent Ijeddaren n Frenda: Amedruz (monument) anemmid n Imedɣasen, tebna di tsut tis 3 send talalit n Ɛisa; Aẓekka n Ugellid amaziɣ yesdukklen Tamazɣa, Masensen, yeṣka di tsut tis snat send talalit n Ɛisa; ma Taqubbet tagellidant n Tamuriṭanit tebna di tsut tamezwarut send talalit n Sidna Ɛisa.
Ijeddaren n Frenda, armi d tasut tis 19, di tallit n umnekcam afransis i yebda fell-asen unadi ussnan. Aṭas i ixesren, i idermen seg-sen. Di tallit n uzarug, deg useggas n 1969, kelsent tzamugin n Frenda di tgemmi taɣelnawt n uɣluf n yidles. Yeggra-d ad rnunt ad kecment di tgemmi tamaḍlant n UNESCO. Ammas aɣelnaw n unadi azarmezruyan (CNRPAH), yessewjed akaram i yiswi-a.
fr.m.wikipedia.org
afp agence, yettuzuzer ass n 15/01/2019
Sadeq Bendali
Ufan-d neqcen kra n yimidagen (croix) deg yiɣerban n kra seg yizamugen-a yernu aya yesskanay-d dakken wid ay ineqcen izamugen-a ahat llan d imasiḥiyen. Izamugen n Yijeddaṛen d agaluz (vestige) n.umezruy amaziɣ aqbur. Awanak azzayri yettban-d dakken yettmahal akken ad yefk talqayt d tamezruyant i tmurt-a. Twalam amek imẓiwen-nni iremmaɣen n Daεec urmen ad qelεen iɣlanen seg yiẓuran-nsen, ad ten-sefḍen. Ad d-awḍen, ad zlun imawlan n tmurt, ad asen-kksen ixxamen, ad d-awin imẓiwen seg Biljik d Bangladac d Afɣanistan d Tgelda Tasaεudit akken ad ten-zedɣen, yernu ad sefḍen tamagit d umezruy n tmurt seg yiẓuran. Mmuqqlet kan d acu ay gan deg temdint n Ninwa deg Ɛiraq d wayen ay gan deg temdint n Tudmur deg Surya. S waya, ma ur neɣs ara ad yeḍru waya ula deg Zzayer, a win yufan ad d-terr tmurt azal i s kra n wayen yellan d amezruy amaziɣ aqbur.
RépondreSupprimer