Aselmad anaẓur, Muḥemmed Meẓyani: aẓawan, yettak abeḥri i turet.

Muḥemmmed MEZYANI neɣ NARABAS, yis-s i yettwassnen deg unnar n tẓuri, d yiwen n yilemẓi seg taddart n At Ḥwelḥaǧ taɣiwant n At Yeḥya Musa, deg wasun n Draε Lmizan, d aselmad n tutlayt tamaziɣt deg uɣerbaz alemmas Ṭaleḥ Muḥemmed Deg Tiẓra Ɛisa.
Enseignant et chanteur
Mmeslay-aɣ-d ɣef yisurifen-ik imezwura di taɣult n uẓawan. 

Send ad d-mmeslayeɣ ɣef yisurifen-iw imezwura deg unnar-agi n ccna, riɣ ad ssiwḍeɣ rreḥma i umɣar n baba, acku d netta i iyi-yesmecḥen lbenna n ccna imi netta d yiwen n uxuni i yettwassnen aṭas deg lɛerc n At Yeḥya Musa d tudrin i as-d-yezzin. Akken d-nniɣ yakan, yal mi ara d-nezzi ɣer lkanun ad iyi-yerbu, ad yebdu adekker alamma yeɣder-iyi yiḍes. Deg yiseggasen n 90 nesbedd-d yiwet n terbaɛt n uẓawan deg uxxam n yilemẓiyen n At yeḥya Musa iwumi nsemma “KENZA”, nexdem aṭas n tmeɣriwin ladɣa deg yiɣaramen isdawanen, syin deg useggas n 2000 ɛeddaɣ deg tedwilt “Icennayen n uzekka”, deg useggas n 2003 skelseɣ tasfift “Leḥsan”.

Amek tga tmuɣli n twacult-ik ɣur-k, d anaẓur?

Akken d-zwareɣ awal yakan, kkreɣ-d deg yiwet n twacult yeṭṭfen aṭas deg tjaddit, d tin yesseḥbibiren ɣef wansayen, maca ayagi ur d-yelli ara d ugur ama fell-i neɣ ɣef twacult-iw imi umnen d ayen zeddigen i ttnawaleɣ.

Melmi i d-yeffeɣ ufares-ik amezwaru? Hder-aneɣ-d fell-as.

Afares-iw amezwaru yella-d deg useggas n 2003, skelseɣ yiwet n tesfift ideg llan 06 n yizwal, semmaɣ-as “Leḥsan".

Mohamed Meziani

Amek i t-mugren yimdanen? 

D yiwen ufaris i qublen medden s tumert ladɣa ilemẓiyen n tɣiwant-iw, imi lliɣ gar yimenza i yerẓan asalu xas akken ttawilat ulac imi di tallit-nni lliɣ d anelmad deg tesdawit.

Nettwali arraw-ik, ula d nitni kecmen s tehri di taɣult n uẓawan. Wissen ma seg-k neɣ d afran-nsen. Ini-aɣ-d.

D tidet, ayagi yella-d s lebɣi-w d lebɣi-nsen, acku ur d-yewwi ara ad tḥettmeḍ kra i walbaɛḍ ladɣa agrud.

Acu nniḍen i txeddmeḍ deg wakuden-ik ilmawen neɣ di tudert-ik s umata? 

Tikwal, lehhuɣ-d deg unǧar n tɛekkzin, imi taddart-nneɣ tettwassen s lxedma n tɛekkzin, d tagnit akken ad nessebɣes ilmeẓyen akken ur as-berrun ara i umahil-a.

Amek tessawḍeḍ ad tesdukkleḍ ger uẓawan d umahil-ik n uselmed n Tmaziɣt? 

Aẓawan urǧin yella d aɛewwiq deg wudem n yal amahil, ladɣa ɣer uselmad n Tmaziɣt, imi ula d netta yezmer ad yili d allal swayes ara tessiwḍeḍ timussniwin i yinelmaden. Aẓawan d tagella i wallaɣ, llan sbiṭarat anda i t-semrasen d asafar i yimuḍan n wallaɣ.

Ayt Yeḥya Musa

D acu n yisenfaren i tessewjadeḍ i sya ɣer zdat?

Akken qqaren wayt zik, " lecɣal n taddart meqqrit, nekkni nekker-d meẓẓiyit”. Sewjadeɣ yiwen usekles i yelli Taninna, akken diɣ ttheggayeɣ yiwen n uɣerbaz i tikci n temsirin n uẓawan i yigerdan iran ad lemden turart n upyanu d tgiṭart s tallelt n Tninna.

D acu i d tamuɣli-k ɣef waddad ideg tella tsekla tamaziɣt/ taqbaylit deg wakud-a.

Deg yiseggasen-agi ineggura, aṭas n yidlisen i d-yetteffɣen, ama d ungalen, tullisin d yisefra d ayen yessefraḥen, ara yessiwḍen ɣer usenṣeb n tutlayt Tamaziɣt acku ayagi ad d-yas kan s ufaris. Maca tamawt ara d-geɣ d lexṣaṣ n tsekla i ugrud. Ilaq ad d-nerr cwiṭ lwelha-nneɣ ɣer ugrud.

Imi kečč d ababat, efk-d asirem-ik d tiɣri i yimawlan.

Ad d-greɣ tiɣri i yimawlan, ad wellhen arraw-nsen ɣer uẓawan, acku yettall agrud deg ulmud-ines akken diɣ i yesnernay tigzi, d allal swayes yezmer ad d-yessenfali iḥulfan-is.

Di taggara n tdiwennit-nneɣ , ad ak-d-ssutreɣ tamuɣli-k ɣef “tutlayt-inu”.

 “Tutlayt-inu” d yiwen n ublaḍ i d-yernan ɣer watmaten-is i usali d useǧhed n llsas n Tmaziɣt ama deg tsekla neɣ deg yidles sumata. Nessaram-as teɣzi n tudert acku d aɛwin i win yelluẓen, d tala i win yeffuden.

Commentaires