Imqimen udmawanen

Di tjerrumt, amqim udmawan, d yiwet n tesmilt n yimqimen i yemmalen udmawen ijerrumanen. 

Udem amezwaru (anekkay), yemmal wi yettmeslayen (nekk, , nekkni, nekkenti).

Udem wis sin (akennay), yemmal win iwumi nettmeslay (kečč, kemm, kunwi, kunemti)

Udem wis krad (anettay), yemmal win iɣef nettmeslay, i d-d-yettwabedren.

Imqimen udmawanen, ttilin d ilelliyen (nekk, netta, nitenti) neɣ d iwṣilen. Iwsilen, teqqnen s tjerriḍt n tuqqna (s tezdit) ɣer wawal nniḍen (yura-AS, ɣur-SENT, adlis-IM...)

Imqimen udmawanen ilelliyen:

1.sf: nekk

2. sf.m: kečč

2. sf.m: netta

3. sf.nt: nettat

1.gt.m: nekkni

1. gt.nt: nekkenti

2. gt.m: kunwi

2. gt.nt: kunemti

3. gt.m: nitni/nutni

3. gt.nt: nitenti/nutenti

Imqimen udmawanen iwsilen:

Iwsilen n yisem (s yimedyaten):

• tutlayt-iw, tutlayt-inu
• tutlayt-ik, tutlayt-nnek, tutlayt-inek
• tutlayt-im, tutlayt-nnem, tutlayt-inem
• tutlayt-is, tutlayt-nnes, tutlayt-ines
• tutlayt-is, tutlayt-nnes, tutlayt-ines
• tutlayt-nneɣ
• tutlayt-nteɣ
• tutlayt-nwen
• tutlayt-nwent, tutlayt-nkent
• tutlayt-nsen
• tutlayt-nsent

Iwsilen n tenzeɣt (s yimedyaten):

• nnig-i
• nnig-k
• nnig-m
• nnig-s
• nnig-s
• nnig-neɣ
• nnig-nteɣ
• nnig-wen
• nnig-went, nnig-kent
• nnig-sen
• nnig-sent

Iwsilen n umyag (s yimedyaten):

(wigi, bḍan ɣef sin yiḥricen: usrid, arusrid)

Iwsilen n umyag usriden:

• yerfed-iyi (= yerfed nekk)
• yerfed-ik
• yerfed-ikem
• yerfed-it
• yerfed-itt
• yerfed-aneɣ, yerfed-aɣ
• yerfed-anteɣ
• yerfed-iken
• yerfed-ikent
• yerfed-iten
• yerfed-itent

Iwsilen n umyag irusriden:

• yemla-iyi (=yemla i nekk)
• yemla-ak
• yemla-am
• yemla-as
• yemla-as
• yemla-aneɣ, yemla-aɣ
• yemla-anteɣ
• yemla-awen
• yemla-awent, yemla-akent
• yemla-asen
• yemla-asent

Iwsilen n usestan/n umattar (s yimedyaten):

(am yiwsilen n umyag, wigi daɣen,  bḍan ɣef sin yiḥricen: usrid, arusrid)

Iwsilen n usestan usriden:

• Acu-yi? (=acu lliɣ nekk?)
• Acu-k?
• Acu-kem?
• Acu-t?
• Acu-tt?
• Acu-aneɣ, acu-aɣ?
• Acu-anteɣ?
• Acu-ken?
• Acu-kent?
• Acu-ten?
• Acu-tent?

Iwsilen n usestan irusriden:

• Acu-iyi-t (=acu-t i nekk)?
• Acu-ak-t?
• Acu-am-t?
• Acu-as-t?
• Acu-as-t?
• Acu-aneɣ-t, acu-aɣ-t?
• Acu-anteɣ-t?
• Acu-awen-t?
• Acu-awent-t, acu-akent-t?
• Acu-asen-t?
• Acu-asent-t?

Tamawt:

Γer yiwsilen n yisem, n tenzeɣt, n umyag, n usestan (n umattar); ad nernu iwṣilen n usnekdan:

• Aql-iyi
• Aql-ik, aql-ak
• Aql-ikem, aql-akem
• Ha-t
• Ha-tt
• Aql-aɣ, aql-aneɣ
• Aql-anteɣ
• Aql-iken, aql-aken
• Aql-ikent, aql-akent
• Ha-ten
• Ha-tent

Tamsirt sɣur Sadaq Bendali

* Rǧut tamsirt s usilqey ɣef yiwṣilen d tegnatin n usemres-nsen di tefyar, ussan i d-iteddun.

https://sadbendali.blogspot.com/2020/11/imqimen-udmawanen.html