Tadiwennit d umedyaz Lyas Ayt Izid Gectuli.

 Tutlayt-inu : Anwa i d Lyas n At Izid  ?

Lyas Ayt Izid: Lyas Gectuli, d amdan icuban imdanen merra. Ilul ass n lexmis amenzu deg wunbir deg useggas 1987 di taddart n Wayt Izid taɣiwant n Ssuq n Letniyen, di Mεatqa. Lyas, yekker-d  deg yirebbi n tmedyezt. Yettuzuzen s yicewwiqen n tyemmat i d-yecrurden si twacult n tẓuri, imi xal-is d amedyaz daɣen.

Amedyaz Lyas Ayt Izid Gectuli
Tutlayt -inu : Melmi d wamek tkecmeḍ annar n tmedyezt ?  

Lyas Ayt Izid: Lyas Gectuli, mačči d netta i yextaren annar n tmedyezt maca d  nettat i t- yextaren i wakken ad -yeggri d axalaf n tsuta iεeddan i tsuta n wassa d tin ara d- iteddun. Asmi lliɣ d ameẓyan werǧin i faqeɣ i yiman-iw  neɣ ad refdeɣ ttεebga ẓẓayen ɣef yiri-w. Akken teẓram, asefru am win ara irefden lfuci ger yiɣallen-is, asefru am tersasin mi ffɣent si txenfuct, werǧin ad zzint ɣur-s i wakken ad εawdent tuffɣa. Lliɣ semḥaseɣ aṭas i tezlatin di rradyu tis snat,  ḥemmleɣ tidwilin n tmedyezt,  ttraǧuɣ-tent am win yerǧan aɣrib  deg unafag.

Asmi d- mmdeɣ cwiṭ, ḥefḍeɣ isefra n si Muhend u Mḥend. Ttḥiriɣ  ad tili tmeɣra di taddart-nneɣ i wakken ad ten-id-iniɣ i yemdanen  xas akken meziyiɣ di leεmer. Ttraǧuɣ alama fukken   yicenayen i wakken ad d-iniɣ sin neɣ tlata yisefra. Kecmeɣ annar n tmedyezt deg useggas 1999 asmi sεiɣ 11 yiseggasen di leεmer-iw. Asefru amenzu i uriɣ cfiɣ-as yakan.

Tutlayt-inu : Acu-ten yisental ara naf deg udlis-ik ?

Lyas Ayt Izid: Times n yihulfan d ammud n tmedyezt i d-ssuffɣeɣ deg useggas 2018,  deg-s  17 yisental. Ad naf tayri,  tajmilt i tyemmat  akked tsertit. Semgardeɣ isental i wakken  imeɣri ad yextir asentel i yebɣa ad iɣer.

Tutlayt-inu : Tewwiḍ ddeqs warrazen, melmi ? Bder-aɣ-ten-id.

Lyas Ayt Izid: Gar warrazen wwiɣ :

Arraz wis sin  Meεtub lwennas i d-thegga la "fondation matoub Lounes" deg useggas 2012. Arraz amezwaru di tfaska n le "montage poétique" i d-thegga tiddukla tadelsant taflest deg useggas 2017. Arraz wis 4 deg At Lqasem di Buɣni 2018.

Tutlayt-inu : Anwi icennayen neɣ imedyazen iwumi tḥemmleḍ ad tesleḍ ?

Lyas Ayt Izid: 

Deg yicenayen i ḥemmleɣ aṭas, ad d-iniɣ Dda Sliman Ɛazem, Lunis Ayt Mangellat, Lwennas Meεtub  akked Ɛabbas  At Rzin.

Tutlayt-inu : Amek tettwalid adeg n umedyaz d umaru di tmurt-nneɣ ?  

Lyas Ayt Izid:  A asteqsi s wazal-is.  D asḥissef ameqqran imi timetti-nneɣ ur tefki ara azal i tmedyezt. Daɣen, tamurt-nneɣ am tmetti lhant deg yiwen ubrid am wakken msefhament ɣef umedyaz, yella maca yettwaḥqer .  Di tmura nniḍen, ad naf d akken d tamedyezt i irefden tutlayin.

Tutlayt-inu : Tettmagareḍ-d uguren, ma llan d acu-ten ?  

Lyas Ayt Izid: Uguren llan, acu kan, akken bɣun rsen-d ɣef wannar n tmedyezt ad ten-ibibb umedyaz. Yella d asebbar i wuguren imi yesεa imru iferru-ten yis-s.

Ugur ameqqran, akken llan yimedyazen i d-yessuffuɣen idlisen acu kan yettali-ten uɣebbar di temkarḍiyin imi imdanen ur qqaren ara tamedyezt.

Tutlayt-inu : Tεeddaḍ-d yakan di tedwilin n tmedyezt. Acu i d-ternid seg-sent i tira-k ?  

Lyas Ayt Izid: D tidet, εeddaɣ deg waṭas n tedwilin n yisefra deg yimaṭtafen n rradyu, amedya, awal d aciri ɣer Kamal si Muhemmed di rradyu tis snat,  azal n tlata tikkal deg  tiliẓri wis 4 - tv4, di tedwilt n Mreḥba. Ɛeddaɣ daɣen, achal tikkal di tedwilt Rreḥba n yisefra ɣer Nureddin Ayt Sliman d Zira At Lḥusin.   Ufiɣ-d akken tidwilin n yisefra,  am win yesseqraben aseklu ɣer lεinser n waman: yal tikkelt mi ara εeddiɣ di tedwilt, ttnerniɣ am wakken yettnerni yimɣi di tefsut. Aṭas n wid i iyi-d-irennun afud d tebɣest,  iwakken ad kemmleɣ deg unnar n tmedyezt. Ttḥulfuɣ qerbeɣ ɣer yimdanen mliḥ imi kecmeɣ yal axxam werǧin lliɣ tawwurt.

Times n yiḥulfan, ammud n tmedyezt n Lyas Ayt Izid
Tutlayt-inu : Ma nniɣ-ak-d taqbaylit neɣ tamaziɣt, acu ara tiniḍ ?  

Lyas Ayt Izid: Taqbaylit d idammen-iw,  tedda deg yiẓuran-iw si tlalit-iw ɣer wassa  tamaziɣt d amenuɣ ɣef laṣel n lejdud-iw,  taεkemt ɣef tuyat n yal amaziɣ, yewwi-d ad yesseḥbiber,   wa ad yennaɣ ɣef laṣel-is.

Tutlayt-inu : Tettekkaḍ di tdukliwin tidelsanin, ini-d awal-ik deg usentel-a ?

Lyas Ayt Izid: Tiddukliwin tidelsanin, d rruḥ n yal taddart di tudrin-nneɣ. Ttwaliɣ d akken tiddukla, d asenεet n yal taddart i yiɣallen n umenuɣ-is ɣef teqbaylit d tmaziɣt s umata. Send ad iliɣ d aεeggal di tiddukla tadelsant di taddart-iw, zziɣ-d acḥal n tudrin anda i iyi-d-ssawalent tdukliwin ad d-awiɣ isefra neɣ ad iliɣ animateur d ayen iyi-ǧǧan ad asmeɣ di  leqdic-nsent.  D ayen i yi-yeǧǧan  ad d-ḥyuɣ tiddukla tadelsant d leqdicat icudden ɣer umezruy n tmaziɣt imi di taddart -nneɣ, tella yakan tiddukla.  Asmi teḥres teswiεt di Tmurt n Leqbayel deg yiseggasen 90, teḥbes.

Di taggarra n useggas 2015 tusa-iyi-d tikti i wakken ad nesfuggel yennayer n useggas 2016,  mi lliɣ  ttqessirreɣ d yilmezyen n taddart-iw bedreɣ-d asfuggel n yennayer ufiɣ-d  ddan akk di tikti-w  syen nεeggen anejmuε i wakken ad nebdu leqdic n tmeɣra icuban tagi . S tumert d rrezg i d- rran yilmeẓyen i teɣri. Din i nebda leqdic, timsizzliyin n ddabex n ufus, ddabex n uḍar, timsizzelt n tiddas, semi marathon , tagella n Leqbayel ....atg. Uqbel ad nebdu timsizzliyin nεeyyen tacemlit tameqqrant s lmendad n tejmaεit n taddart. Tεedda tcemlit akken ilaq.  Imezdaɣ akken ma llan qeccuc meccuc, ameẓyan ameqqran am wakken ara d-yers yitbir acebḥan i d-yewwin lfal n lxir ɣef taddart -nneɣ . D ayen i iyi-yeǧǧan  ad d-iniɣ acuɣer ur nettekka ara di temsizzelt n tudrrin zeddigen. Di temlilit i d-yellan tameddit-nni, d lferḥ wis sin i d- yerzan ɣer wudmawen n yilmezyen -nneɣ.

Tεedda tmeɣra n yennayer di tegnatin igerrzen nezzeh,  d ayen yeǧǧan  imezdaɣ ad amnen belli nezmer ad d-nḥelli arraz n taddart zeddigen. Nebda acebbeḥ  n taddart imi tella yakan zeddiget uqbel si tcemliyin i d-ttheyyin yiεeyyalen n useqqamu n taddart. Xas akken neεteb azal n 6 wayyuren deg ucebbeḥ d useggem n taddart, nessaweḍ nḥella-d  arraz wis 6 si 73 n tudrin i yettekkan di temsizzelt Ɛisat Rabeḥ. D tameɣra tameqqrant i nexdem,  neεreḍ-d deg-s akk tudrin i aɣ-d-yezzin i wakken ad walin ccbaha n taddart -nneɣ, u ad sεun lḥir ula d nutni ad xedmen am nekkni neɣ ugar. 

Ufiɣ-d d akken ma neddukkel, nezmer ad nali adrar,  ad nezger i yeẓra εlayen. Dɣa  din i d-nessawel i temlilit  tayeḍ i wakken ad d- nesbedd tidukliwin ara ikemmlen leqdic ɣer sdat . Syin, nefreq ilmeẓyen ɣef tdukliwin,  yal wa nerra-t anida  iḥemmel.

Wa ɣer tidduklla n twennadt,  wa ɣer tiddukla tadelsant,  wa ɣer tiddukla n tmetti akked d tin n waddal. Yal tiddukla tettheggi-d kra si leqdicat-is di yal ttiεad.  Amedya, tiddukla tadelsant tagmat ideg lliɣ d aεeyyal, tesfugel yennayer, 20 yebrir d usexten i warrac di taddart- nneɣ.

Tutlayt-inu : D acu d isenfaren-ik i yimal?

Lyas Ayt Izid: Isenfaren akka tura, llan acu kan imi teḥres teswiεt, ǧǧiɣ-ten  i wussan i d-iteddun ahat ma nedder ad yili wammud  n tmedyezt, Ncallah.

Tutlayt-inu : Awal-ik n taggara ?  

Lyas Ayt Izid: Ssarmeɣ lliɣ  d afessas fell-awen. Tanemmirt-nwen ɣef tdiwennit. Ssarameɣ-awen afud igerrzen di leqdic-nwen.

Tadiwennit, texdem-itt Farida Cebbiri

https://sadbendali.blogspot.com/2022/05/tadiwennit-d-umedyaz-lyas-ayt-izid.html

Commentaires

  1. tanemmirt ɣef tdiwennit-a igerzen, yewwi-d ɣef yal asentel, tuttriwin gerzent, tiririt n umedyaz-a ur txuṣ affud igerzen fell-awen

    RépondreSupprimer
  2. Tanmmirt d tameqrant fellawen

    RépondreSupprimer
  3. Bonne continuation bravo

    RépondreSupprimer

Enregistrer un commentaire